ဆရာႀကီးပီမိုးနင္းေရးသားခဲ့တဲ့"အပ်ိဳလမ္းၫႊန္"ဆိုတဲ့စာအုပ္ကေလးမိဆက္တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္ဖတ္႐ႈ့လိုသူမ်ားေအာက္ကလင့္မွာေဒါင္းယူျကပါေနာ္
ေဒါင္းရန္လင့္-https://yadi.sk/i/Bcu5VE9_h6wdy
16 May 2019
ေဒါက္တာသန္းထြန္း(ဦး) ေရးသားထားေသာ ျမန္မာဆိုတာ လို႔အမည္ရတဲ့စာအုပ္ကေလး
ေဒါက္တာသန္းထြန္း(ဦး) ေရးသားထားေသာ
ျမန္မာဆိုတာ လိုနာမည္ေပးထားတဲ့စာအုပ္ေလးပါဖိုင္ဆိုက္ေလးက 4.3 MB ပဲရွိပါတယ္
ဖတ္သင့္တ့ဲ စာအုပ္ေလးပါ ျပန္မ်ွေဝတာပါ
စာေပဗဟုသုတိုးပြားႏိူင္ၾကပါေစ
လင့္ ၁ စာအုပ္ ေဒါင္းရန္
https://drive.google.com/file/d/1viImoNIylnp6k1R5GTEJLnxAA3ijxaxk/view?usp=drivesdk
လင့္ ၂ စာအုပ္ ေဒါင္းရန္
https://my.pcloud.com/publink/show?code=XZhmSh7Z95nWPsXa7OmebLnxfW1XXQ6nSC5y
credit:::google
Motors ( ေမာ္တာမ်ား )အေၾကာင္း
Motors ( ေမာ္တာမ်ား )
---------------------------
ေမာ္တာဆိုတာကေတာ့ လ်ွပ္စစ္စြမ္းအင္ကိုု အသံုးခ်စက္မွုစြမ္းအင္သို႔ ေျပာင္းလဲေပးသည့္မရာလို႔ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္။လည္ပါတ္မႈစြမ္းအင္မွ လ်ွပ္စစ္စြမ္းအင္ကို ထုတ္ေပးႏိုင္တဲ့ Generator(ဂ်င္နေရတာ)နဲ႔ေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာပါပဲ။ေမာ္တာတလံုး၏ လုပ္္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းအားကို ျမင္းေကာင္ေရ (သို႔မဟုတ္) ကီလိုဝပ္(KW) နဲ႔ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။
ေမာ္တာ၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ား
---------------------------------
Motor မ်ားကို ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ထားပံု အရ -
(1) Stator ႏွင့္
(2) Rotor
ဆိုၿပီး ပါဝင္ပါတယ္။
Stator ဆိုတာ လည္ပါတ္ျခင္းမရွိဘဲ တည္ျငိမ္စြာ တပ္ဆင္ထားတဲ့အပိုင္းျဖစ္ၿပီး
Rotor ဆိုတာက လည္ေနတဲ့ အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
Stator မွာတပ္ဆင္ထားတဲ့ ကြိဳင္ကို Stator Coil (Stator Windings ) လို႔ေခၚပါတယ္။
Rotor မွာတပ္ဆင္ထားတဲ့ ကြိဳင္ကို Rotor Coil ( Rotor Windings ) လို႔ေခၚပါတယ္။
Rotor မွာ ကြိဳင္ပတ္ထားတာပါလ်ွင္ Wound Rotor လို႔ေခၚပါတယ္။
Rotor မွာ ကြိဳင္ပတ္ထားတာ မရွိတာကိုေတာ့ Squirrel-Cage Rotor လို႔ေခၚပါတယ္။
ေမာ္တာကို အဓိက အားျဖင့္ေတာ့
Motor ကြိဳင္မ်ားတြင္ စီးသည့္ Current ( လွ်ပ္စီး ) ( သို႔ ) ေပးသြင္းသည့္ လ်ွပ္စစ္ အရ ( ၂ )မ်ိဳးခြဲႏိုင္ပါတယ္။
(1) AC ေမာ္တာ
(2) DC ေမာ္တာ
ဆိုၿပီးပါ။
DC ေမာ္တာမ်ား
---------------------
---------------------
DC Motor ကို
(1) Brush DC motors (BDC).
(2) Brushless DC motors (BLDC)
ဆိုၿပီး ( ၂ ) မ်ိိဳးထပ္ခြဲႏိုင္ပါတယ္။
Brush DC Motor လို႔ေခၚရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့Commutator လို႔ ေခၚတဲ့ ေၾကးဘားစိတ္ေလးေတြပါဝင္ၿပီး Brush မ်ား ပါဝင္လို႔ျဖစ္ပါတယ္။။Brush အမ်ားစုကေတာ့ ကာဘြန္ ႏွင့္ ေၾကးနီ အေရာ ကိုအမ်ားဆံုး အသံုးျပဳၾကပါတယ္။Brush DC Motor မ်ားတြင္ ( Field Coil )ဖီးကြိဳင္ ႏွင့္ (Armature Coil ) အာေမခ်ာကြိဳင္ ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးပါပါတယ္။
ထို Field ကြိဳင္ ႏွင့္ Armature ကြိဳင္ တို႔ ဆက္ထားပံုအရ-
( 1 ) Shunt Wound
( 2 ) Series Wound
( 3 ) Compound Wound
( 4 ) Separateely Excited
ဆိုၿပီး ( 4 ) မ်ိဳးခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။
Brushless DC motors ေတြကေတာ့ Brush ႏွင့္ Commutator မ်ားပါဝင္ျခင္းမ
ရွိေတာ့ပဲ ၄င္းတို႔အစားelectronic control card ႏွင့္ rotor ၏ တည္ေနရာကို
အာရံုခံႏိုင္တဲ့ Hall Effect Sensor ပါဝင္ပါတယ္။ေနာက္ပိုင္း အသံုးမ်ားတဲ့ DC Motor အမ်ိိဳးအစားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
AC ေမာ္တာမ်ား
-------------------
AC Power စနစ္မွာ Single Phase ႏွင့္ Three Phase ရွိေသာေၾကာင့္ ေမာ္္တာမ်ားကိုလည္း ေမာင္းႏွင္ႏိုင္သည့္ Phase အရ -
( 1 ) Single Phase AC Motors
( 2 ) Three Phase AC Motors
ဆိုၿပီးခြဲႏိုင္ပါတယ္။
Single Phase AC ေမာ္တာ အမ်ိဳးအစားမ်ား
-----------------------------------------------
Single Phase AC သေဘာအရ Single Phase Motor ေတြမွာ ကြိဳင္တစုတည္းနဲ႔ ေမာ္တာလည္္္ဖို႔စတင္မရုန္းႏိုင္ပါဘူး။ထို႔ေၾကာင့္ ေမာ္တာဟာစဦးပိုင္းမွာ လည္အားရေအာင္ Auxiliary Coil ( သို႔ ) Starting Coil ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ထို႔ေၾကာင့္ Single Phase Motor ေတြမွာ Starting Coil နဲ႔ Running Coil ဆိုၿပီး ပါပါတယ္။
Single Phase AC ေမာ္တာ အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ -
+ Split-phase motor
+ Capacitor start motor
+ Permanent capacitor run motor
+ Capacitor start capacitor run motor
+ Repulsion Motor
+ Reluctance
+ Hysteresis
+ Shaded pole motor ( Start ကြိဳင္၊Run ကြိဳင္ ဆိုၿပီးမပါဘဲ သံအူတိုင္တြင္ပါတ္ထားေသာ ကြိဳင္တခုသာပါ )
ဆိုၿပီး ခြဲႏိုင္ပါတယ္။
ထို႔အျပင္ ထို AC Motor မ်ားကို လည္ပါတ္ေစသည့္နည္းအရ အဓိက ( ၂ ) မ်ိိဳးခြဲႏိုင္ပါတယ္ ။
( 1 ) Asynchronous Motor ( Induction Motor )
( 2 ) Synchronous Motor
ဆိုၿပီး ခြဲျခားထားပါတယ္။
Induction Motor ဆိုတာေတြကေတာ Rotor ဟာ Stator မွာျဖစ္ေပၚတဲ့ သံလိုက္စက္ကြင္းလည္အားထက္ ေလ်ာ့နည္းစြာပဲလည္ပါတယ္။
Synchronous Motor ေတြမွာေတာ့ Rotor ဟာ Stator မွာျဖစ္ေပၚတဲ့ သံလိုက္စက္ကြင္းလည္အားနဲ႔ ထပ္တူလည္ႏိုင္ပါတယ္။
Rotor အမ်ိဳးအစားမ်ား
------------------------
Induction Motor မ်ားတြင္ Rotor တည္ေဆာက္ထားပံုအရ -
( 1 ) Squirrel-Cage Rotor
( 2 ) Wound Rotor
ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။
Synchronous Motor ေတြမွာေတာ့ Rotor ကို
( 1 ) Sailent Pole
( 2 ) Non-Sailent Pole ဆိုၿပီး ( ၂ ) မ်ိဳးရွိပါတယ္။
Three Phase AC ေမာ္တာ အမ်ိဳးအစားမ်ား
------------------------------------------------
Three Phase AC ေမာ္တာ ေတြဟာ Single Phase Motor ေတြလို Start Winding , Run Winding လို႔ခြဲျခားထားျခင္းမရွိပါဘူး။
--> 3 Phase Induction Motor ကေတာ့ Stator ကြိဳင္မွာသတ္မွတ္ ဗို႔အားရရင္ လည္ႏိုင္ပါတယ္။
--> 3 Phase Synchronous Motor ေတြကိုေတာ့ Stator မွာ AC 3 Phase ေပးၿပီး Rotor ကိုေတာ့ DC ေပးမွ(သို႔)သံလိုက္ျဖစ္ေနမွ လည္ပါတယ္။
3 Phase Synchronous Motor အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ -
( 1 ) Permanent Magnet
( 2 ) Synchronous Reluctance
( 3 ) Hysteresis
( 4 ) Synchronous Induction
တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
3 Phase Induction Motor အမ်ိဳးအစားေတြ ကေတာ့ -
( 1 ) Squirrel-Cage Rotor နဲ႔ အသံုးျပဳတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ေမာ္တာ
( 2 ) Wound Rotor ကို အသံုးျပဳတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ေမာ္တာ
ဆိုၿပီးပဲ ရွိပါတယ္။
လက္ရွိ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳေနတာကေတာ့ AC motor
မ်ားျဖစ္ၿပီး ေမာ္တာမ်ား၏ 70% ရွိပါတယ္။AC motor မ်ားသံုးရန္ မသင့္ေတာ္ေ
သာ ေနရာမ်ားမွာေတာ့ DC Motor မ်ားကိုသံုးေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ခြဲ့ၾကည့္ရရင္ ေမာ္တာေတြဟာ -
-----> AC လား / DC လား
-----> DC ဆို Brush နဲ႔လား Brush မပါတာလား
-----> AC ဆို Induction လား Synchronous လား ၿပီးေတာ့
-----> AC မွာ single လား three phase လား
ဆိုတာပါပဲ။
DC ေမာ္တာ နွင့္ AC ေမာ္တာ ႏွိုင္းယွဥ္ခ်က္
----------------------------------------------------
% DC Motor အားနည္းခ်က္ %
---------------------------------------
+ Brush ပါေသာ Motor မ်ားဟာ မီးပြားထြက္ေသာေၾကာင့္ ေပါက္ကြဲႏိုင္ေသာ ေ
နရာေတြမွာ သံုးဖို႔ခက္ခဲ ပါတယ္။ထို႔ျပင္ Brush ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ RF (Radio Frequency Interferance) မ်ားေၾကာင့္ အနီးနားမွာရွိတဲ့ လ်ွပ္စစ္ပစၥည္း မ်ားကို ေႏွာင့္ယွက္ပါတယ္။ထိန္းသိမ္းရတာလည္း ကုန္က်စားရိတ္ မ်ားပါတယ္။
% DC Motor အားသာခ်က္ %
-------------------------------------
+လ်ွင္ျမန္စြာ ဝန္စရုန္းႏိုင္၊ရပ္ႏိုင္၊လည္ႏွုန္းတင္ႏိုင္။
+ လည္ႏွုန္း ထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာလည္း အားသာခ်က္ရွိ။
+DC Motor မ်ားကို Armature ကို Control လုပ္ျခင္း နဲ႔ Field ကို Control လုပ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အားသာခ်က္ေတြရွိတာေၾကာင့္ စကၠဴစက္ရံုမ်ားႏွင့္ ဖိစက္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးသံုုး ၾကပါတယ္။
+DC series Motor ဟာ ရုန္းအားပိုေကာင္းၿပီး load ႀကီးမ်ားကို ဆြဲႏိုင္ေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ရထား မ်ားတြင္သံုးၾကပါတယ္ ။
+DC ေမာ္တာ မ်ားကို စက္ပစၥည္း အေသးစားမွ ႀကီးမားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားအထိ သံုးႏိုင္္။
% AC Motor မ်ား၏ အားသာခ်က္ %
---------------------------------------------
- ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ရလြယ္ကူပါတယ္။
- တည္ေဆာက္ထားမႈဟာ အၾကမ္းခံပါတယ္။
- Induction Motor ေတြမွာ commutator ေတြ ၊ Brush ေတြမပါလို႔ ကုန္က်စားရိတ္သက္သာပါတယ္။
% AC Motor မ်ား၏ အားနည္းခ်က္ %
---------------------------------------------
- Induction Motor ေတြဟာ စတင္ေမာင္းလ်ွင္ ရုန္းအားနည္းၿပီး Current မ်ားမ်ားဆြဲတာေၾကာင့္ ဗို႔အားက်တာျဖစ္ေစပါတယ္။
- DC Motor နွင့္ ယွဥ္လ်ွင္ လည္ႏွုန္းထိ္န္းရမလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ ကုန္က်စားရိတ္ႀကီးပါတယ္။
- လည္ပါတ္ႏွုန္း နည္းနည္းျဖင့္ လည္ပါက အပူထြက္မွု မ်ားပါတယ္။
Servo & Stepper Motors
---------------------------------
> Servo Motor
> Stepper Motor
> Universal Motor မ်ားကိုေတာ့ Special Motor လို႔ေခၚဆိုၾကပါတယ္။
အေသးစိတ္ တိက်တဲ့ လည္ႏွုန္းျဖင့္ အသံုးျပဳတဲ့ ေနရာေတြမွာ servo နဲ႔ stepper
ကိုသံုးၾကပါတယ္။Universal Motor ကိုေတာ့ AC ျဖင့္ေကာ DC ျဖင့္ပါ သံုးႏိုင္
တာေၾကာင့္ High Speed Cutter ေတြ Grinder ေတြမွာ အသံုးမ်ားပါတယ္။
_______________________________________________________
Credit to Original Writer
✍️ #Motor @#SOFU_Trading ✍️
Photo 🗻 Credit 👉 Google Image 👈
